Pisi GNU/Linux 2.3 Nar
Uzun bir çalışma sonrası Pisi GNU/Linux 2.3 KDE Nar ile karşınızda.
Live isomuzu Başlat > yardımcı uygulamalar > yali bağlantısına tıklayarak kuruluma geçebilirsiniz, Yalı başladığında şifre isteyecektir şifre live’dır.
LibreOffice Çevirmen Rozeti
2010 yılından bu yana LibreOffice’in Türkçeleştirmesine katkı veriyorum ve böyle büyük bir projeye katkı vermekten mutluluk duyuyorum. Verdiğim emeğin karşılığını LibreOffice’i özgür bir şekilde kullanarak alıyorum. Ancak LibreOffice ekibi bu yıl bana LibreOffice Çevirmen Rozeti vermeyi uygun bulmuş. Kendilerine bu rozeti bana verdikleri için teşekkür ediyorum.
LibreOffice Çeviri Etkinliği
Sevgili LibreOffice kullanıcıları 2010 yılından bu yana benim de içinde bulunduğum küçük bir grup LibreOffice’i Türkçeleştirmeye çalışıyor. Zaman zaman %100 çeviri oranını yakalasak da yeni sürümlerle birlikte çevrilmesi gereken metinler oluyor. Şuan itibariyle arayüz olarak %96 çeviri oranıyla (Şekil 1) iyi bir yerdeyiz aslında. Ancak kullanım esnasında mutlaka karşılaşmışsınızdır arada hala İngilizce olan içerikler oluyor. LibreOffice 7 sürümü hızla yaklaşmakta ve amacımız son kullanıcıya %100 bir arayüz sunmak.
Peki hem kendiniz için hem de diğer kullanıcılar için çorbada tuzum olsun istemez misiniz? Hiçbir bedel ödemeden yıllardır kullandığımız uluslararası bu büyük projeye az da olsa katkı vermeye ne dersiniz?
Bu maksatla bu pazar (05 Temmuz 2020) saat: 14:00-18:00 arasında çevrim içi bir etkinlik planlıyoruz. Çevirileri Weblate üzerinden yaparken anlık iletişim için Freenode #LibreOffice_TR kanalını ve Jitsi kullanacağız.
Çevrilmemiş 1.212 ileti yani 6335 kelime var. Gelin el ele verip LibreOffice arayüzünü %100 Türkçe yapalım. Peki nasıl çeviri desteği vereceksiniz? Bunun için öncelikle Weblate üzerinden hesap açıyoruz. Oturum açtıktan sonra sağ üst köşedeki profil simgesini (Şekil 2) tıklayın ve açılan menüden ayarları seçin. Açılan sayfada Çevrilen diller’den Türkçe’yi seçin.
Daha sonra projeler menüsünü (Şekil 3) kullanarak LibreOffice UI-master projesini seçiyoruz. Açılan sayfadan Diller menüsünü tıklayıp Türkçeyi seçiyoruz.
Şekil 3’te gösterilen sayfa açılacaktır. Bu sayfada LibreOffice bileşenlerinin çeviri durumu gösterilmektedir. Çevirisi tamamlanmış olanlarda tik (tamam) işareti varken tamamlanmamış olanlarda çeviri yüzdesi görülmektedir. Çeviriye başlamak için Çevir düğmesini tıklıyoruz.
Weblate henüz çevirisi yapılmamış ilk satırı ekranınıza getirecektir. Artık başlayabilirsiniz. Yaptığınız her çeviri için lütfen Öner (Şekil 5) düğmesini kullanınız.
Hayırlı olsun! Artık sizinde LibreOffice projesinde tuzunuz var.
Benzer şekilde Projeler menüsü altında bulunan LibreOffice Help – master projesine de katkı verebilirsiniz.
Mate-Desktop da Pisilinux depolarında yerini aldı
Gnome2 kullanıcılarının ihtiyaçları doğrultusunda geliştirilmeye devam eden MATE masaüstü ortamı yeniden Pisilinux depolarında yerini aldı. Aşağıdaki depoyu paket yöneticisine ekleyip güncelle sekmesini tıklayın. Depolar güncellendikten sonra tüm paketler sekmesindeki gruplar arasında Mate-Masaüstü yerini almış olacaktır. Mate-Masaüstü’nü tıklayıp sağ panelen tümü işaretleyip Paketleri Kur dediğinizde bu güzel masaüstü sisteminize kurulacaktır.
http://mate.pisilinux.org/pisi-index.xml.xz
Sisteminizi yeniden başlatın ve oturum yöneticisinden Mate’yi seçip kullanıcı adı ve parolanızı girdikten sonra Mate-Masaüstünün kullanmanın tadını çıkarabilirsiniz.
Zotero Kaynakça Uygulaması
Zotero açık kaynak bir kaynakça yöneticisidir. Kendi başına çalışan uygulaması olduğu gibi kelime işlemci uygulamaları (MS Word, LibreOffice vb.) için eklentileri mevcut.
Makale, bildiri, kitap yazımı esnasında yazarların atıflarını yaparken kolaylık sağlamaktadır. Metin içi atıflarınızı yaptıktan sonra “Kaynakça Oluştur” düğmesine tıklama ile kaynakca alfabetik sırada ve istediğiniz biçemde (APA, APA Türkçe vb) sıralamaktadır. Böylece atıf yapılan kaynaklar eksiksiz bir şekilde kaynakçaya eklenmiş olur. Yazar kaynakça ve metin içi atıf kontrolü ile zaman kaybetmez.
Zotero sayesinde yazım işlemleri bittikten sonra dahi istediğiniz atıf biçemini bir kaç adımda ayarlayabilirsiniz. Ayrıca oluşturacağınız bir hesap ile ekip halinde aynı kaynakları çevrimiçi kullanabilirsiniz. Uygulamayı bilgisayarınızdan silseniz dahi kaynak verileriniz Zotero veritabanında saklanır ve kaldığınız yerden devam etmenize imkan sunar.
Sonuç olarak zaman kazanmak, eksiksiz bir atıf-kaynakça uyumu ve istediğiniz anda kolay bir şekilde atıf biçemi seçebilmeniz için Zotero’yu kullanmanızı tavsiye ederim.
PSPP Uygulaması
Akademik hayatla tanışmam sonrası haberdar olduğum SPSS alternatifi PSPP İstatistik Analiz Uygulamasını birçok akademik çalışmamda kullandım. Görsel olarak SPSS kadar kullanışlı olmasada bir akademisyenin ihtiyacı olan testleri yapabilme kapasitesine sahip. Kamu lisanslı olarak kullanıma sunulan bu faydalı yazılımı sevgili Serdar SOYTETİR ile birlikte büyük oranda Türkçeleştirdik.
PSPP‘nin Betik Düzenleyicisini kullanarak yapamayacağınız istatistik test ve analiz yok gibi. Ancak kullanım kolaylığı açısından grafik arayüz daha çekici geliyor. Bu nedenle en çok kullanılan One Way ANOVA analizinde kullanılan Post-Hoc testlerinin grafik arayüzle yapılabilmesine imkan veren bir yama hazırladım ve geliştirici ekibe gönderdim. Ümit ediyorum ki bir sonraki sürümde son kullanıcıya sunulur.
PSPP gerçekten faydalı ve kullanışlı bir istatistik analiz uygulaması ama grafik arayüz desteğine ihtiyacı olduğunu düşünüyorum. Bu yüzden elimden geldiği kadar destek olmaya çalışacağım. Destek vermek isteyen gönüllü arkadaşları da görmek isterim.
Pisi Linux 2.1 ATA yayınlandı
Pisi Linux 2.1 ATA isosu indirilmeye hazır, başlıca güncellenen paketler aşağıda sıralanmıştır.
| Linux Kernel | : 4.14.73 |
| Kde Plasma | : 5.14.3 |
| Kde Frameworks | : 5.52.0 |
| Kde Applications | : 18.08.3 |
| Mozilla Firefox | : 63.0.3 |
| Chromium | : 62.0.3202.97 |
| LibreOffice | : 6.0.6.2 |
| GIMP: | : 2.9.8 |
| Calligra Suite | : 3.1.0 |
| Clementine | : 1.3.1 |
| Sm player | : 18.10.0 |
| qBittorrent | : 4.1.2 |
| Inkscape : | : 0.92.3 |
| Flatpak | : 1.0.4 |
| Alsa-lib | : 1.1.5 |
| Bash | : 4.4.11 |
| Grub | : 2.02 |
| Xorg-server | : 1.20.1 |
| Gtk2 | : 2.24.32 |
| Gtk3 | : 3.22.28 |
| Qt | : 5.11.2 |
| Glibc | : 2.27 |
| Binutils | : 2.30 |
| Coreutils | : 8.29 |
| Mesa | :18.2.5 |
Bunun yanında bir çok hatada bu sürümde giderilmiş oldu, bunların başında yazıcı tanıtımıydı, güncellenen dosyalarla beraber yazıcıları daha kolay ve sorunsuz tanatabileceğiz.
Diğer yazılımları pisi deposundan yükleyebilirsiniz. Pisi Linux kurmak için 64 bit işlemci ve en az 2 gb ram’e sahip bilgisayarınız ile yüksek performansla kullanabilirsiniz.
PisiLinux için yeni bir altyapı…
Merhaba bugün sizlere PisiLinux için geliştirilen dağıtık derleme çiftliğinden bahsedeceğim biraz. Öncelikle dağıtık derleme çiftliği uygulaması sevgili İlker Manap tarafından geliştirilmektedir. Dağıtık derleme çiftliğinde daha öncekinden farklı olarak docker alt yapısı kullanıldı. Docker içinde ise sevgili Ertuğrul Erata tarafından hazırlanan docker imajı kullanılmaktadır. @ertugerata bu imajı hazırlarken çok emek harcadı ve temel sistemi 75 pakete kadar indirdi.
Peki bu docker nedir ve ne işe yarayacak?
Öncelikle docker ile sanal bir sistem oluşuyor ve hazırlanan docker imajı ile tüm kullanıcılarda aynı derleme ortamı elde ediliyor. Böylece paket derlemede standart bir sistem kullanılmış oluyor ve uygulamaların yanlış kitaplıklara bağlantılanması (linklenmesi) engellenmiş oluyor.
Docker uygulaması PisiLinux deposunda yer almaktadır. Öncelikle docker uygulamasını aşağıdaki komutu kullanarak bilgisayarımıza kuruyoruz.
pisi it docker
docker ı çalıştırmak için ise aşağıdaki komut kullanılıyor
sudo docker -d -s overlay
Docker’ı çalıştırdıktan sonra sıra docker imajının yerele alınmasında. Bunun için ise öncelikle yeni bir konsol açıyoruz ve aşağıdaki komutu kullanıyoruz.
sudo docker pull ertugerata/pisi-chroot-farm
Tüm satırlarda “Download complete” yazdığında docker imajı sistemimizde hazır demektir.
NOT: Eğer docker imajı yenilenirse aynı şekilde sudo docker pull ertugerata/pisi-chroot-farm ile güncellemek gerekir.
Docker bilgisayarınızdaki sistemden izole bir ortam oluşturduğundan derleme için kullanacağımız dizinleri ilk çalıştırma esnasında docker’a bağlamamız gerekmektedir. Örnek olarak aşağıdaki komutta git adı ile PisiLinux_2.0 dizinini, root adıyla build dizinini, archives ve packages adıyla ana sistemin archives ve packages dizinlerini bağlamış oluyoruz docker’a.
sudo docker run -v /home/PisiLinux/Masaüstü/PisiLinux_2.0:/git -v /home/PisiLinux/Masaüstü/Pisi2.0/build:/root -v /var/cache/pisi/archives:/var/cache/pisi/archives -v /var/cache/pisi/packages:/var/cache/pisi/packages -itd ertugerata/pisi-chroot-farm bash
Sonra aşağıdaki komut ile çalışan konteynırları görüyoruz. Her defasında bu şekilde kontrol etmemiz gerekiyor çünkü docker her çalıştırmada yeni bir konteynır ile başlıyor.
sudo docker ps
NOT: Eğer derleme ortamı için aynı konteynırı kullanacaksak
sudo docker ps -a ile tüm konteynırlar listelenir ve kullanmak istediğimiz konteyner aşağıdaki komut ile çalışır hale getirilir.
sudo docker start konteynır_adı
komutlarını kullanıyoruz. Dikkat edilmesi gereken konu her iş bitiminde /var/pisi dizininin temizlenmesi gerekliliğidir. Zamanla orada biriken derleme dosyaları docker imajını doldurabilir. Bunun için
rm -r /var/pisi komutunu kullanıyoruz. Diğer bir önemli nokta ise docker imajı yenilendiğinde konteynırlar değişeceğinden
sudo docker ps ile konteynır ismine bakıyoruz ve daha sonra o konteynırı yukarıda bahsettiğim gibi sürekli bağlayıp kullanabiliyoruz.
Şimdi de çalışlan konteynırımızı docker’a ekleyelim. Bunun için konteyer_adı yazan yere konteynır adını yazarak Enter’a basıyoruz
sudo docker attach konteynır_adı
Şuan itibariyle docker içindeyiz. Pisi paketlerimizi yapmaya başlamadan önce her defasında şu komutu kullanarak dbus servisini başlatıp pisi paket deposunu güncelliyoruz:
service dbus start && pisi ur
Son olarak bağladığımız dizinler yerinde mi bir kontrol edelim.
ls /git
şuanda bu komut ile git dizini olarak bağlamış olduğum PisiLinux_2.0 dizi içindeki dizinleri görüyorum. Dikkat edilirse birden fazla dizin var. Bunun nedeni derlemede kullanacağım kaynak dosya dizinlerini PisiLinux_2.0 dizini altında toplamış olmamdır.
Artık pisi paketlerini derlemeye başlayabiliriz. Aşağıdaki komutta yer alan /git/… alanına derlenecek uygulamanın pspec.xml dosyasının tam adı yazılır ve derleme işlemine başlanır.
pisi bi /git/main/…/pspec.xml -d –ignore-safety
Derleme esnasında eksik bağımlılık söz konusu olunca önce eksik bağımlılık core reposunda varsa kurulur yoksa eksik bağımlılık derlenerek kurulur sonra önceki paketin derleme işleminde devam edilir. Bu arada derleme esnasında tespit edilen eksik *-devel bağımlılıkları pspec.xml dosyasında BuildDependencies altına eklenir. Derleme işlemi bittikten sonra ise
checkelf -s -x *.pisi
komutuyla çalışma zamanı bağımlılıklarını tespit ediyoruz ve bunlarıda RuntimeDependencies altına ekliyoruz.
LxQt Artık Pisi Linux deposunda…
Uzun bir çalışmanın ardında LxQt masaüstü Pisi Linux deposunda yerini almış bulunuyor. Ancak son kullanıcıların bu deneyimi yaşaması biraz zaman alacaktır. Çünkü diğer ekip arkadaşlarımın da gerekli test kontrollerinden sonra son kullanıcılar için kararlı depoya alıcaktır.
